Interview De Streekkrant: JO DE MEYERE

‘Echte liefde komt maar één keer langs’

GENT Jo De Meyere is cultureel erfgoed, een monument uit de toneelwereld, een levende legende.  Hij heeft als acteur een lange weg afgelegd. Een aimabel man met een grote liefde voor theater, iemand die zich magistraal kan inleven in zijn vak. Tijdens ons gesprek buig ik nederig het hoofd voor zoveel talent.

Jo heeft een flink aantal A4-tjes meegebracht, genoeg om een ganse Streekkrant vol te schrijven Zijn volledige carrière, netjes met de hand geschreven. Want sociale media, internet, mails en andere high tech zijn aan hem niet besteed. Een telefoon volstaat. De Meyere is ontwapenend eerlijk, vertelt gepassioneerd, luistert aandachtig, wil liefs chronologisch te werk gaan. 

Herinneringen aan de kindertijd? “Het was een fantastische periode in een warm gezin. Mijn kinderdroom? Toneelspeler worden! Geboren in 1939 heb ik evenzeer de bevrijding bewust meegemaakt. Vader De Meyere was Vlaamsgezind. Niets meer, niets minder. Nooit iets fout gedaan, niet meegezeuld met de Duitsers. Hij was lid van het VNV. Dat werd hem na de oorlog niet in dank afgenomen, hij werd gearresteerd maar in 1946 vrijgesproken. We verhuisden van Eeklo naar Gent ”. Jo behaalde het diploma van maatschappelijk werker, ging aan de Unief werken. “Ik ging er kapot, dat was mijn wereld niet. Ik wou de wereld veranderen, was ijdel, geloofde in mezelf en koos voor een onzeker bestaan als acteur”.

Doodgezwegen worden doet pijn

Kreeg hij wel de erkenning die hij verdiende van zijn broodheer en werkgever? Naast 11 jaar verbondenheid aan het Nederlands Toneel Gent en 10 jaar cabaret in Tinnen Pot, waren zijn rollen voor televisie zeker opmerkelijk. “Een halve eeuw bleef ik bewust trouw verbonden aan de BRT, BRTN en VRT. Heb nooit voor VTM gewerkt. Toen ik de carrièreprijs mocht in ontvangst nemen zweeg de VRT als een graf. Er kon zelfs geen bedankje af. Dat was toch niet teveel gevraagd! Ik begrijp het niet, dat was erg kwetsend. Weet u wat het meeste pijn doet in een recensie? Doodgezwegen worden”. Op professioneel vlak ging het De Meyere voor de wind. Toch bleef hij niet gespaard van tegenslagen. In 2003 stierf zijn echtgenote Arlette. Ze was licht astmatisch en raakte totaal onverwacht in een coma waaruit ze niet meer ontwaakte. "Dat was een shock voor mij. Tijd slijt de pijn, alle wonden helen, maar dat zijn fabeltjes. Ik voel me dikwijls eenzaam en alleen, mis haar elke dag. We konden samen onze emoties ventileren. Thuiskomen en merken dat er niets of niemand is, behalve ikzelf en de stilte, dat vreet aan mij. De echte liefde komt maar één keer langs, al de rest zijn afkooksels. Toneel is mijn redding, optreden mijn overlevingsmechanisme. Gelukkig zijn er ook nog de kinderen en kleinkinderen”.

‘Ik denk dagelijks aan de dood’

Glitter, glamour, de rode loper en decadente feestjes, het hoef niet. “Het klinkt gek maar ik ben 50 jaar acteur en toch is die wereld mij een beetje vreemd. Ik ben nooit een jeune premier of een schone gast geweest. Niet op scène, niet in het echte leven. Jo De Meyere, de eeuwige underdog. Dat komt misschien door mijn donker kantje. Ik denk dagelijks aan de dood. Ik ben geen groot optimist, eerder een realist. Succes is vergankelijk. Ik ben bewust van de relativiteit van het bekend zijn”. Wat brengt de toekomst? “Zolang mijn motor het toelaat, is alles mogelijk. Jonge bejaarden mogen nog plannen maken. Het memoriseren valt soms zwaar. Ik zie wel wat de toekomst brengt. Mijn agenda staat vol tot april 2016. Eigenlijk zijn er teveel acteurs in Vlaanderen. Verdoken armoede bij acteurs valt niet weg te cijferen, zowat 70 % staat aan de dop. Ikzelf ben nooit werkloos geweest. De mensen lachen als ik mijn contract onderteken en afsluit met ‘Jo De Meyere, bij leven en welzijn’. Het kan immers rap gedaan zijn”.

Een leven lang in twijfel

Stipt op tijd, zoals altijd en overal, verschijnt Jo op de afspraak. In brasserie ’t Voske, naast de NTG toneeltempel. “Wie wil lachen moet vandaag niet meer in de grote schouwburgen zijn. Ik heb bij zowat alle Gentse amateurgezelschappen gespeeld. Daar ben ik fier op. Ze kunnen rekenen op mijn onvoorwaardelijke sympathie. Ook op cabaret kijk ik niet neer”. In 1977, op de dag dat hij zijn stempelkaart zou ingeven, werd hem de rol van kapelaan in ‘Dagboek van een Herdershond’ aangeboden. “Zuiver een toevalstreffer. De acteur die men aanvankelijk had gevraagd kwam niet opdagen. Toen dacht er plots iemand aan mij. Het werd een hoogtepunt uit mijn carrière. Een personage mij op het lijf geschreven”. Is Jo zo’n katholiek en vroom mens? “Ik kom uit een katholiek nest. Als kind bij het zangkoor, misdienaar geweest, 6 jaar lang elke dag trouw naar de mis, katholiek onderwijs… dat alles laat sporen na. Een mens zou van minder complexen krijgen. Een leven lang was ik zoekende, met een eeuwige dualiteit, in voortdurende twijfel. Weet je, ik loop regelmatig de St. Baafskathedraal binnen. Zomaar, zonder reden. Gewoon om goedendag te zeggen. Op weg hierheen heb ik een kaars aangestoken en meteen gevraagd om een goed gesprek met jou te hebben”.

Jo De Meyere gaf 6 jaar gestalte aan commissaris Nauwelaerts in de serie Flikken. Een mooie herinnering? “Ja, absoluut. Toch was ik blij dat het gedaan was. Voor mij moesten ze niet langer doorgaan. Ik voelde aan dat mijn rol op het randje van de automatische piloot zat, de creativiteit was weg. Dat is het moment om te stoppen. Dat is ook zo met theaterrollen. Ik vond dat het verhaal rond was”.

Of het aan de kaars lag die Jo voor een nobele heilige heeft aangestoken is onduidelijk maar we hadden een leuke, gezellige babbel. Ik weet het zeker: was Jo geen acteur geworden dan zou hij een geliefd pastoor zijn geweest.

 

Een nieuwe glansrol

Juich en jubel want in de herfst van zijn leven laat Jo De Meyere  Vlaanderen nog maar eens ontroerd naar de keel grijpen met de toneelproductie ‘Petrus en den Doodendraad’. Tijdens de 1^e wereldoorlog werden mensen hermetisch van elkaar afgesloten en gescheiden door een met 2.000 volt geladen elektrische draad. Tegen de achtergrond van dit historische gegeven situeert zich ‘Petrus en den Doodendraad’. Jo De Meyere en Sofie Palmers brengen een tragische love-story sereen tot leven. Een verwarde oude man vertelt zielige verhalen over een onmogelijke liefde, weemoed, verdriet, Duitsers en gruwel. Een levenslang verlangen naar de grote liefde krijgt uit de mond van Jo zoveel meer betekenis. Net als wijn wordt De Meyere beter met de jaren. Een beklijvende voorstelling die iedereen moet gezien hebben. In Gent op 21 en 22 januari in theater Arca.

 

FRANS VAN DAMME

Foto Jean Buyle

 

Dit interview verscheen in De Streekkrant 01/2015, editie Gent/Deinze